Categorie: Nieuws

De vraag van de politieke partij Gemeentebelangen is: zijn de restzetels eerlijk verdeeld? Het antwoord daarop is ja, maar ik heb begrip voor het feit dat deze partij het oneerlijk vindt. In onderstaand stuk laat ik zien hoe het werkt en kom ik tot de conclusie dat alles volgens het boekje is gegaan. Hoe werkt dat nou met restzetels?

In Apeldoorn zijn op 21 maart 70.039 geldige stemmen geteld. De blanco en ongeldige stemmen tellen niet mee. Er zijn 39 zetels dus om een zetel te krijgen moet je 1795 stemmen hebben. De uitslag was als volgt:

partij	stemmen	volle zetels	gebruikt	reststemmen
vvd	9.482	5	8.975	507
la	9.094	5	8.975	119
cda	8.968	4	7.180	1.788
d66	6.959	3	5.385	1.574
cu	6.162	3	5.385	777
gl	6.025	3	5.385	640
50plus	4.763	2	3.590	1.173
pvda	4.267	2	3.590	677
sp	3.454	1	1.795	1.659
sgp	3.263	1	1.795	1.468
pvdd	3.194	1	1.795	1.399
gembel	2.974	1	1.795	1.179
psa	902	0	–	902
jezus	303	0	–	303
vrede	229	0	–	229
overig		0	–	–
		31		14394

Er zijn 39 zetels en de partijen hebben recht op 31 volle zetels. Er blijven dus 8 restzetels over die verdeeld moeten worden. Nu zou je denken dat de verdeling dan op basis van de top 8 van het aantal reststemmen gaat. Wie de meeste reststemmen heeft krijgt de eerste restzetel en dat herhaalt zich dan 8x. (Voorwaarde is wel dat een partij de kiesdrempel heeft gehaald. 75% van 1800 is ongeveer 1340 stemmen.)

partij	stemmen	reststemmen	volgorde
cda	8.968	1.788	1
sp	3.454	1.659	2
d66	6.959	1.574	3
sgp	3.263	1.468	4
pvdd	3.194	1.399	5
gembel	2.974	1.179	6
50plus	4.763	1.173	7
psa	902	902	8
cu	6.162	777	9

PSA heeft geen volle zetel en heeft slechts 50% van de kiesdeler gehaald dus deze partij kan geen restzetel krijgen. De norm is bij de gemeenteraadsverkiezingen 75%. MAAR ZO WORDEN RESTZETELS NIET VERDEELD in gemeentes met meer dan 19 zetels.

KIESWET § 2. De zetelverdeling

Artikel P 7 KIESWET lid 1

De overblijvende zetels, die restzetels worden genoemd, worden, indien het aantal te verdelen zetels negentien of meer bedraagt, achtereenvolgens toegewezen aan de lijsten die na toewijzing van de zetel het grootste gemiddelde aantal stemmen per toegewezen zetel hebben. Indien gemiddelden gelijk zijn, beslist zo nodig het lot.

Dit betekent dat de grote partijen in het voordeel zijn. Want 1/2 is minder dan 5/6. Je moet het aantal stemmen delen door het aantal zetels + 1. In het geval van Apeldoorn krijg je dan de volgende lijst.

partij	stemmen	reststemmen	volgorde	percentage	gemiddelde	zetels +1	rest
cda	8.968	1.788	1	500%	1793,60	5	1
d66	6.959	1.574	2	388%	1739,75	4	1
sp	3.454	1.659	3	192%	1727,00	2	1
sgp	3.263	1.468	4	182%	1631,50	2	1
pvdd	3.194	1.399	5	178%	1597,00	2	1
50plus	4.763	1.173	6	265%	1587,67	3	1
vvd	9.482	507	7	528%	1580,33	6	1
cu	6.162	777	8	343%	1540,50	4	1
la	9.094	119	9	507%	1515,67	6	0
gl	6.025	640	10	336%	1506,25	4	0
gembel	2.974	1.179	11	166%	1487,00	2	0
pvda	4.267	677	12	238%	1422,33	3	0
psa	902	902	13	50%	902,00	1	0
jezus	303	303	14	17%	303,00	1	0
vrede	229	229	15	13%	229,00	1	0
overig		–			0,00	1

Omdat er geen partijen zijn die meer dan een restzetel krijgen laat ik het zo staan. Maar eigenlijk moet je het proces na iedere keer herhalen. Dus nadat je het CDA de eerste restzetel hebt gegeven moet je het aantal stemmen delen door 6. Bij landelijke verkiezingen krijgen de grote partijen dus vaak meer restzetels want 40/41 is dus veel meer dan 1/2. De restzetels zijn dus verdeeld volgens de kieswet P7 lid 1.